Udzielenie urlopu macierzyńskiego przed porodem Na jakiej podstawie i w jakim okresie przed porodem można udzielić pracownicy urlop macierzyński?
Sposób na Kadry i Płace
Udzielenie urlopu macierzyńskiego przed porodem Na jakiej podstawie i w jakim okresie przed porodem można udzielić pracownicy urlop macierzyński?
Odpowiedź
Zgodnie z art. 180 § 2 Kodeksu pracy pracownica przed przewidywaną datą porodu może skorzystać z urlopu macierzyńskiego. Jednakże może nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Zatem przed datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 180 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
  • 20 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  • 31 tygodni, w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
  • 33 tygodni, w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
  • 35 tygodni, w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
  • 37 tygodni, w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Podstawą do udzielenia urlopu macierzyńskiego przez pracodawcę w sytuacji, gdy pracownica urodziła dziecko, jest akt urodzenia. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu macierzyńskiego pracownicy po otrzymaniu aktu urodzenia dziecka od dnia narodzin dziecka.

Przykład
Pracownica urodziła dziecko w 7 sierpnia 2020 r. W dniu 12 sierpnia 2020 r. członek rodziny dostarczył do pracodawcy akt urodzenia dziecka. Pracodawca powinien udzielić urlopu macierzyńskiego od dnia 7 sierpnia 2020 r. na okres 20 tygodni.
 
Zaznaczyć trzeba, że przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym.
Zauważyć także należy, że pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy, jeżeli:
  • pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko;
  • przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.
Pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Urlop macierzyński co do zasady wykorzystywany jest po porodzie. Jednakże przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wówczas po porodzie przysługuje pracownicy urlop macierzyński aż do wyczerpania wymiaru, tj. w sumie 20 tygodni – urlop wykorzystany przed porodem i po porodzie.
W sytuacji gdy pracownica chce wziąć urlop macierzyński przed porodem, konieczne jest złożenie przez nią wniosku do pracodawcy. Taki wniosek informuje pracodawcę o skorzystaniu z urlopu przez porodem, pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu. Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. W myśl tego przepisu za datę porodu przyjmuje się datę prognozowaną przez lekarza ginekologa, a nie rzeczywistą.

Przykład
Przewidywany termin porodu lekarz ginekolog wyznaczył na 6 września 2020 r. Pracownica złożyła wniosek do pracodawcy informujący, że od 10 sierpnia 2020 r. do 6 września 2020 r. skorzysta z części urlopu macierzyńskiego, tj. przed przewidywaną datą porodu. Do wniosku należy załączyć kopię zaświadczenia lekarskiego określającego przewidywaną datę porodu, wyznaczoną na 6 września 2020 r.

Pracodawca ma za zadanie udzielenia pracownicy odpowiedzi o udzieleniu części urlopu macierzyńskiego  przed przewidywaną datą w wymiarze 4 tygodni od 10 sierpnia 2020 r. do 6 września 2020 r.


Dodatkowo należy zauważyć, że po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:
  • 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
  • 34 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci i więcej.
Urlop rodzicielski w powyższym wymiarze przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka bądź z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać ww. wymiaru.
Podsumowując, pracownica może skorzystać z urlopu macierzyńskiego nie więcej niż 6 tygodni przed wyznaczoną datą porodu. Po porodzie pracownicy będzie przysługiwał urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania 20-tygodniowego wymiaru.
Podstawa prawna: art. 180, art. 1868a pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1320); § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2243).
Zapraszamy do zapoznania się z poradami:
KADRY
CZAS PRACY
Wniosek o indywidualny rozkład czasu pracy
Czytaj »
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNEY
Oskładkowanie umowy zlecenia doktoranta otrzymującego najniższe stypendium doktoranckie
Czytaj »
CZAS PRACY
Ustalenie dnia wolnego za przypadające święto w sobotę dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin
Czytaj »

Z poważaniem,
Redakcja Kadrowego i Księgowego Forum Media Polska

RA_ZP